کاستی ها و سقوط بازار سرمایه ایران

 

سیاوش رضایی: این روزها تحلیلگران و کارشناسان بازار سرمایه درحال تحلیل چرایی سقوط بازار طی روزهای اخیرهستند.

از 20 مرداد ماه که ریزش شاخص آغاز شد تا روز گذشته شاخص کل بورس با فرازو نشیب‌های فراوان بیش از 508 هزار واحد معادل 24.4 درصد عقبگرد کرده است.

در روز 20 مرداد ماه شاخص کل بورس تا ارتفاع 2 میلیون و 78 هزار و 511 واحد بالا رفته بود،

اما دیروز با افت 37 هزار و 146 واحدی شاخص حد مقاومتی 1.6 میلیون را هم شکست و به یک میلیون و 570 هزار و 49 واحد رسید.

درحالی که ارزش بازار بورس تهران در روزهای رونق به 7700 هزار میلیارد تومان هم رسیده بود دیروز به 5881 هزار میلیارد تومان رسید که نشان دهنده افت 34 درصدی آن است.

دراین مدت حدود 1800 هزار میلیارد تومان از ارزش بازار تبخیر شده است.

درکنار تمام عوامل و متغیرهایی که طی هفته‌های اخیر باعث ریزش شاخص و ترس سهامداران بخصوص تازه واردها شده است،

به‌طور قطع کم و کاستی‌های قانونی دراین بازار نیز دراین شرایط نقش دارد چه آنکه اگر برخی از مقررات و ارکان بازار فعال بود، شرایط به گونه دیگری رقم می‌خورد.

نگاه بعضی از کارشناسان بازار در باره سقوط و کاستی های سرمایه کشور

از نگاه کارشناسان بازار یکی از ارکانی که در قانون بورس و اوراق بهادار هم آمده ولی تاکنون اجرایی نشده،

«بازارگردان» است که در شرایط صعودی و نزولی می‌تواند به تعادل بازار کمک کند، اما هم اکنون حقوقی‌های بازار این نقش را برعهده دارند که چندان با اهداف آنها نیز سازگاری ندارد.

در قانون بورس و اوراق بهادار مصوب سال 1384 آمده است:

کارگزار/ معامله گری اسـت کـه بـا اخـذ مجـوز لازم بـا تعهـد بـه افـزایش نقدشـوندگی و تنظـیم عرضه و تقاضای اوراق بهادار معین و تحدید دامنه نوسان قیمت آن، به دادوستد آن اوراق می‌پردازد.

علیرضا تاج بر درپاسخ به این پرسش که در سایر کشورها ورود سهامداران جدید به بورس تحت چه شرایطی انجام می‌شود، گفت:

در تمام دنیا مردم به سرمایه‌گذاری غیرمستقیم تشویق می‌شوند.

سرمایه‌گذاری که از طریق صندوق‌ها صورت می‌گیرد اما در کشورما وقتی که ارائه مجوز برای صندوق‌های سرمایه‌گذاری جدید

و حتی افزایش سقف صندوق‌های موجود ماه‌ها طول می‌کشد و به سختی انجام می‌شود، نمی‌توان چنین توصیه منطقی را عملی کرد.

وی ادامه داد: درحالی که فعالان بورسی 10 برابر شده‌اند بسترهای بازار دو برابر نشده است.

این کارشناس بازار سرمایه درپایان درخصوص پیش‌بینی بازار درآینده گفت:

هم اکنون جذاب‌ترین بازار برای سرمایه‌گذاری بورس است و انتظار می‌رود حداکثر از آبان ماه بازار دوباره به حالت عادی و تعادلی خود بازگردد.

حمید میرمعینی، کارشناس بازار سرمایه نیز در گفت‌و‌گو با «ایران» با اشاره به محورهای توسعه یافتگی، بازار سرمایه ایران را مورد کنکاش قرار می‌دهد.

به گفته وی هم اکنون بازار سرمایه ایران فاصله زیادی با مرزهای توسعه دارد

که این فاصله هم از نظر زیرساخت‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری و قانونی و هم در زیرساختارها مشاهده می‌شود.

وی اظهارکرد: فاصله بازار با توسعه یافتگی باعث شده است تا شاهد افراط و تفریط در رفتار سهامداران باشیم که دراین روند اخبار خوب و مثبت نیز تأثیرگذار نیست.

عباس هشی، کارشناس اقتصادی و عضو هیأت علمی دانشگاه شهید بهشتی در گفت‌و‌گو با «ایران» اعتقاد دارد که مهم‌ترین نقص و کاستی بازار به نحوه نظارت و شفافیت برمی‌گردد.

به‌گفته وی کارگزاری ها و بازارسازها نقش اساسی در جلوگیری از نوسان قیمت‌ها دارند اما زمانی که نظارت جدی وجود نداشته باشد این بازیگرها می‌توانند از این نوسان به نفع خود استفاده کنند.

وی درپایان گفت: با توجه به اینکه شفافیت مهم‌ترین رکن بازار سرمایه است باید برای ایجاد آن و مقابله با فساد اقدام و قانون را اجرا کرد.